Ако сте доверител во стечајна постапка или сте купиле стан од градежна компанија која отишла во стечај, важно е да знаете како да го пријавите своето побарување и да ги заштитите своите права. Овој текст ќе објасни како се поднесува пријава, кои се видовите доверители, како се наплатуваат побарувањата од стечајната маса, и што да правите ако вашето побарување не биде признато.
Што е пријава на побарување?
Пријавата на побарување е документ со кој доверителите го регистрираат своето побарување во стечајната постапка. Пријавата мора да содржи износ на побарувањето, основа на побарувањето (договори, фактури и сл.), како и докази за исполнување на договорните обврски.
✅ Рок за поднесување: Пријавата се поднесува во рокот утврден од судот по отворањето на стечајот кој што е 15 дена сметано од денот на објавата во службен весник со која се повикуваат доверителите да ги пријават своите побарувања. Ненавремено поднесување може да доведе до губење на правото на наплата.
Видови доверители во стечајна постапка
- Излачни доверители
Овие доверители имаат право да бараат изземање на предмети кои се во имотот на должникот, но не се негова сопственост.
Пример: Лизинг-компанија бара да се врати опрема која е дадена на лизинг на должникот или пак физичко лице кое купило стан .Ова практично значи дека доколку правото ви биде признаено предметот нема да влезе во стечајната маса и ќе можете да се стекнете со сопственост на предметот, - Разлачни доверители
Разлачните доверители имаат обезбедени побарувања (на пр. хипотеки или залози). Тие имаат приоритет да се наплатат од продажбата на имотот што е обезбеден.
Пример: Банка со хипотека на недвижен имот има право да се наплати од неговата продажба. - Стечајни доверители
Овие доверители немаат обезбедување и нивните побарувања се наплатуваат од стечајната маса – имотот на должникот што се продава за да се подмират доверителите. Наплатата е пропорционална, во зависност од големината на побарувањата и достапните средства.
Што е стечајна маса и како се распределуваат средствата?
Стечајната маса претставува збир на сите средства и имот на должникот кои се продаваат за да се подмират побарувањата. Приоритет имаат разлачните доверители, кои се наплатуваат од продажбата на обезбедениот имот. Останатите доверители (стечајни доверители) добиваат дел од средствата што остануваат по намирувањето на приоритетните доверители.
Право на исполнување на договор за купување на стан од градежна компанија која отишла во стечај
Ако сте купиле стан од градежна компанија која отишла во стечај и сте го исполниле својот дел од договорот (целосна уплата или плаќање на рати), имате право да барате исполнување на договорот.
1. Поднесување на пријава: Пријавете го вашето побарување кај стечајниот управник со приложување на договорот и доказите за плаќање.
2. Признавање на правото: Ако вашето право биде признато, ќе го добиете станот како дел од исполнувањето на договорот.
3. Упатување на спор: Доколку стечајниот управник или судот не го признае вашето право, ќе бидете упатени на спор за утврдување на правото. Овој спор ќе се води во редовна судска постапка, каде што ќе треба да докажете дека сте го исполниле својот дел од обврските и имате право на станот.
Како да го заштитите своето побарување?
- Поднесете ја пријавата навреме во писмена форма со доказ за прием: Ова ќе обезбеди дека вашето побарување ќе биде разгледано и земено предвид.
- Доставете соодветни докази: Приложете договори, фактури и потврди за извршени уплати.
- Следете ја постапката: Во случај на одбивање, подгответе се да го остварите правото преку судски спор.
Зошто е важно навреме да го пријавите побарувањето?
Навремено поднесување на пријавата ви овозможува:
- Да учествувате во распределбата на средствата од стечајната маса.
- Да го заштитите правото на стан или на други предмети кои сте ги договориле.
- Да избегнете ризик да бидете исклучени од наплатата или распределбата.
- Да покренете спор за утврдување на правото ако вашето побарување не биде признато.
Завршни зборови
Во стечајната постапка е од суштинско значење да го пријавите вашето побарување навреме и да доставите соодветни докази за вашите права. Доверителите кои немаат обезбедување ќе се наплатат од стечајната маса по продажбата на имотот, додека разлачните доверители имаат предност за наплата од обезбедениот имот.
Ако сте купиле стан од градежна компанија во стечај, треба да го пријавите вашето побарување со сите потребни докази. Доколку стечајниот управник не го признае вашето право, ќе бидете упатени на судски спор за утврдување на правото, каде што ќе треба да ги докажете вашите побарувања.
