Интернационаланата трговија и меѓународните спорови станаа по распространети во сè повеќе поврзано општество. Како резултат на тоа, странските одлуки мора да бидат признаени и спроведени за да се зачува фер и ефикасен глобален правен систем. Целта на овој напис е да даде преглед на процесот и барањата за признавање на странска одлука во Република Северна Македонија.
I. Правна рамка за признавање на странска пресуда:
Законот за меѓународно приватно право МПП го регулира признавањето на странските пресуди во Северна Македонија. Со овој закон се утврдуваат критериумите и постапките за утврдување на околностите за признавање и извршување на странска пресуда во земјата. Станува збор за вонпарнина постапка која преставуа неспорна постапка
II. Услови за признавање
- За да се добие признавање на странска пресуда во Северна Македонија, мора да се исполнат одредени услови:
- Надлежност: Странскиот суд мора да имал надлежност над спорот, или врз основа на живеалиштето на обвинетиот, присуство во надлежност на судот или со договор на странките.
- Правичен процес: Пресудата мора да е донесена по правично судење, со што ќе се осигури дека тужениот бил соодветно известен за постапката и дека му е дозволено да изнесе наводи.
- Непрекршување на јавната политика: Признавањето на странска пресуда може да се одбие доколку е во спротивност со основните принципи на македонското право
III. Постапка за признавање
Процесот на признавање започнува со поднесување на барање до надлежниот суд во Северна Македонија. Апликантот мора да ги достави следните документи:
Заверена копија од странската пресуда: Пресудата мора да биде заверена од судот што ја издал и придружена со официјален превод на македонски јазик.
-
- Доказ за надлежност: Апликантот треба да приложи докази кои покажуваат дека странскиот суд имал надлежност над спорот.
- Доказ за правиќен процес: Апликантот мора да покаже дека на обвинетиот му биле соодветно доставени релевантните документи и дека имал разумна можност да изнесе наводи.
- Легализација: Доколку странската пресуда е донесена од суд во земја која не е членка на меѓународна конвенција за признавање на пресудите, можеби ќе треба да биде легализирана или автентицирана од македонскиот конзулат во таа земја.
IV. Основи за одбивање
Признавањето на странска пресуда може да се одбие во одредени околности, вклучувајќи:
Ненадлежност: Судовите во Северна Македонија може да одбијат признавање доколку странскиот суд нема јурисдикција за спорот.
Прекршување на јавната политика: Доколку признавањето на странската пресуда би ги прекршило основните принципи на северномакедонското право или јавната политика, тоа може да биде одбиено.
Противречност со друга пресуда: Ако постои претходна или истовремена пресуда за истото прашање меѓу истите странки, признавањето може да се одбие
Mature companies are typically valued using discounted cash flow (DCF) analysis, market multiples, or the Gordon Growth Model. DCF analysis estimates the present value of future cash flows, while market multiples involve comparing the company’s financial metrics to industry peers. The Gordon Growth Model is employed for companies with stable dividends.
V. Ефект на признавање
Штом странска пресуда ќе биде признаена од северномакедонски суд, таа ја има истата правна сила и ефект како и домашната пресуда односно се изедначува со пресуда на Суд во Република Северна Македонија
Законот за меѓународно приватно право го уредува признавањето на странските пресуди во Република Северна Македонија. Мора да се исполнат специфични услови, како што се јурисдикција, правилен процес и непрекршување на јавните интереси. Постапката за признавање вклучува поднесување барање до соодветниот суд и обезбедување на потребната документација. Иако постојат некои основи за одбивање, признавањето на странска пресуда ѝ дава иста правна сила како и домашната пресуда. Северна Македонија ја промовира меѓународната судска соработка и решавањето на прекуграничните спорови со тоа што го олеснува препознавањето и спроведувањето на странските одлуки.
