Годишниот одмор е од суштинско значење за здравјето и благосостојбата на вработените. Во Македонија, правото на годишен одмор е регулирано со Законот за работни односи, кој го гарантира ова право на секој вработен. Овој водич ќе ви помогне да ги разберете вашите права и обврски поврзани со годишниот одмор, како и да добиете најдобра корист од истиот.
Што е Годишен Одмор?
Годишниот одмор претставува период на одмор кој му се доделува на секој вработен, за да може да се одмори и да ја обнови својата енергија. Овој одмор се одобрува врз основа на претходната работна година и е регулиран со закон.
Право на Годишен Одмор според Законот
Според Законот за работни односи, секој вработен има право на годишен одмор од најмалку 20 работни дена. Ова право се стекнува по 6 месеци непрекинато работење кај ист работодавач. Ако работникот не ја исполни оваа условност, тогаш има право на пропорционален одмор според времето на работење и тоа два дена за секој месец од работниот однос.
Како се остварува правото на Годишен Одмор?
- Планирање на Одмор: Работодавачот и вработениот треба да се договорат за времето кога ќе се користи годишниот одмор. Работодавачот има обврска да ги почитува барањата на вработените, освен ако постојат оправдани деловни причини за одбивање.
- Поднесување на Барање: Вработениот е пожелно да поднесе писмено барање за годишен одмор најмалку 15 дена пред планираниот датум на започнување на одморот.
- Исплата на Надоместок: За времето на користење на годишниот одмор, вработениот има право на исплата на надоместок во висина на неговата просечна плата.
Правата и Обврските на Работодавачот
Работодавачот има обврска да му обезбеди на вработениот користење на годишниот одмор. Доколку работодавачот не му дозволи на вработениот да го користи својот одмор, тој може да биде казнет согласно законските прописи.
Пренос на Годишен Одмор
Во случаи кога вработениот не може да го искористи својот одмор во тековната година поради оправдани причини, тој може да побара истиот да го пренесе во наредната година. Правото да се користи одморот надвор од предвидените рокови е волја на работодавачот. Во повеќето случаи одморот од минатата година работникот има право да го искористи најдоцна до 30 јуни.
Право на Годишен Одмор при Прекин на Работен Однос
Ако работниот однос престане пред вработениот да го искористи својот годишен одмор, работодавачот е обврзан да му исплати паричен надоместок за неискористениот одмор.Работодавачот е должен да му издаде потврда на работникот за делот од искористениот одмор.
Дневен и Неделен Одмор
Дневен Одмор: Според законот, секој вработен има право на дневен одмор од најмалку 12 часа помеѓу два последователни работни дена. Овој одмор е неопходен за вработениот да може да се одмори и да ја обнови својата енергија за следниот работен ден.
Неделен Одмор: Вработените исто така имаат право на неделен одмор кој трае најмалку 24 часа. Овој одмор обично се користи за време на викендот, но може да се договори и за друг ден во неделата, во зависност од природата на работата и договорот помеѓу работодавачот и вработениот.
Годишниот одмор, дневниот одмор и неделниот одмор се важни аспекти на работното право кои овозможуваат вработените да одморат и да се освежат. Знаењето на вашите права и обврски поврзани со одморите е од суштинско значење за да го извлечете максимумот од нив.
